باید پل بین سینما و پژوهش وجود داشته باشد/ اهدای جایزه ویژه امیرحسین ندایی
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۳۸۵۹۴
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در ابتدای این نشست معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی با تبریک روز دانشجو، گفت: سازمان سینمایی به عنوان متولی سینمای کشور وظیفه خود میداند از پژوهشگران در این عرصه و آثار برتر تجلیل کند و آنها را ببیند، در حقیقت از آنها بهره ببرد و ارج بنهد. ما امسال در سازمان سینمایی برای بهره بردن از امر پژوهش و توجه به این موضوع ابتدا فراخوانی دادیم و از همه استادان صاحبنام و پژوهشکدههایی که در این عرصه فعالیت دارند، درخواست و مکاتبه کردیم تا اولویتهای پژوهشی های خود را به ما بگویند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آشنا افزود: پس از این درخواست، با بیش از ۲۰۰ اولویت خبرگان این عرصه به ما اعلام آمادگی کردند. با جمعبندی ۳۶ طرح و سرفصل نهایی بررسی شد که فعلاً تاکنون به ۸ طرح مصوب رسیدیم. عموم این طرحها به فروش فیلمهای سینمایی ایران در خارج از کشور، اکران فیلمهای خارجی در داخل کشور، نسبت سینمای ایران به حوزه اقتصاد، توجه فیلمهای ایرانی به هویت ملی و دینی و مانند اینها باز میگردد. تاکنون ۱۰ جلسه شورای پژوهشی در سازمان سینمایی تشکیل دادیم و به جمعبندیهای خوبی رسیدیم.
معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی کشور همچنین بیان کرد: تلاش داریم تمام پژوهشهایی که در این چند سال اخیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام گرفته است، در سایت معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی بارگذاری کنیم تا همه هنرمندان و اهل علم بتوانند از آن بهره ببرند و برای پژوهشها و پایاننامهها از آن استفاده کنند. ناگفته نماند ما به دنبال پژوهشهای کاربردی هستیم تا نظری، تا همه سینمای ایران و سینماگران بتوانند از آن بهره ببرند.
در ادامه این مراسم رونمایی از پوستر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران نیز توسط قادر آشنا، معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی کشور، امیررضا مافی، دبیر و مینو خانی، از اعضای شورای علمی و هیئت داوری این دوره از جایزه انجام شد.
دبیر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران ضمن تشکر از اصحاب رسانه و مسئولان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره این دوره از جایزه توضیح داد: جایزه پژوهش به همت مدیریت اسبق سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس و تاکنون چهار دوره آن برگزار شده است. استادان بزرگواری دبیری دورههای گذشته را برعهده داشتند و من از همه دوستان که این سنگبنای درخشان را در عرصه پژوهشهای سینمایی که جای آن خالی بود، رقم زدند، تشکر میکنم.
وی ادامه داد: به نظر میرسید انفکاک سینما و حوزه پژوهش باید جایی پل میخورد که به همت حیدریان و اربابی اتفاق افتاد. آقایان بنی اردلان، ضابطیجهرمی، بختیاری و خانم دراودراد دبیران دورههای گذشته این جایزه بودند که من از همه آنها سپاسگزارم و برای دبیران ادوار بعدی هم آرزوی توفیق میکنم.
مافی با بیان اینکه جایزه پژوهش سال سینمای ایران قرار است به پژوهشهای جاری در سینمای ایران بپردازد، مطرح کرد: این جایزه رویکردهای کلان و اهداف مصوبی در اساسنامه خود دارد که امسال به آنها رویکرد مورد تأکید سازمان سنیمایی بود نیز اضافه شد، یعنی توجه به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و منشور دولت مردمی. از این رو سعی کردیم به انعکاس این خواسته در محورهایی پیشنهادی به پژوهشگران در فراخوان توجه داشته باشیم.
وی با اشاره به جزییات برگزاری این جایزه در ۷ بخش افزود: مجموعاً ۹۲ اثر به دبیرخانه پنجمین جایزه پژوهش سال از طریق وبگاه اختصاصی جایزه واصل شد که شامل ۳۶ مقاله علمی، ۲۷ پایاننامه کارشناسیارشد، ۱۰ طرح پژوهشی، ۸ طرحنامه پژوهشی، ۵ رساله دکتری، ۳ پژوهش بصری و ۳ جستار علمی با دبیرخانه جایزه بود که به لحاظ تعداد، مقاله علمی در صدر بوده اما به لحاظ حجم پایاننامههای کارشناسی ارشد رتبه برتر را دارند.
دبیر جایزه با بیان اینکه مجموعاً در ۶ بخش مکتوب ۷۳۳۶ صفحه پژوهش داوری شده است، تصریح کرد: امسال اعضای شورای علمی و هیئت انتخاب در هر دو مرحله انتخاب و داوری یکسان بودند. در دوره گذشته جایزه داوری در اشکال مختلفی برگزار شده بود، چراکه جایزه پژوهش شکل جشنوارهای ندارد و میان آثار منتشرشده و در دست انتشار دست به انتخاب میزند. امسال با مشورت شورای سیاستگذاری شورای علمی و هیئت داوری هفتنفره تشکیل دادیم. ۳۸ اثر در مرحله انتخاب منتخب شدند و به مرحله داوری نهایی راه پیدا کردند که شامل ۵ اثر طرح پژوهشی، ۲ رساله دکتری، ۱۳ مقاله علمی، ۱ جستار علمی، ۱ پژوهش بصری، و ۱۲ پایاننامه کارشناسیارشد میشود. در مرحله داوری همه داوران به ۳۸ اثر منتخب از ۴ وجه محتوایی، شکلی، نگارشی و موضوعی با قدر وزن متفاوت رأی دادند و برگزیدگان نهایی هر بخش را مشخص کردند.
دبیر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران همچنین با اعلام خبر اهدای جایزه ویژه دکتر امیرحسن ندایی در این دوره از جایزه تصریح کرد: مرحوم دکتر ندایی در ادوار گذشته این جایزه حضور پررنگی داشت و عمده اهالی این حوزه ایشان را میشناسند که جزو چهرههای برجسته پژوهشی در دانشگاه تربیت مدرس و یک معلم تراز اول بودند.
وی ادامه داد: امسال یک جایزه ویژه دبیر داریم که به اسم ایشان و برای بزرگداشت و پاسداشت خدمات و زحمات دکتر ندایی به یکی از شرکتکنندگان تعلق میگیرد. دکتر ندایی معتقد بود سینما محصول آثار هنری متعددی است یعنی موسیقی، عکاسی و مانند اینها روی آن تاثیر دارد و پدیدار شدن همه هنرها در کنار هم میتواند به سینما منجر شود و جایزه به اثری که از وجوه مختلف به سینما پرداخته است، تعلق میگیرد.
مافی درباره اعضای شورای علمی و هیئت داوری پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران نیز گفت: دکتر مینو خانی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، دکتر محسن بهلولی فسخودی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی، دکتر وحیدالله موسوی عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما، دکتر رامتین شهبازی معاون دانشکده هنر و مدیر گروه سینمای دانشگاه سوره، دکتر عبدالله بیچرانلو عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، مسعود سفلایی عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و مدیرگروه سینمای دانشگاه و دکتر مجید سلیمانی ساسانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، اعضای شورای علمی و هیئت داوری پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران را تشکیل میدهند.
دبیر جایزه پژوهش سال سینما با بیان اینکه پایان آذرماه اختتامیه جایزه پژوهش سال بعد از اختتامیه جشنواره سینماحقیقت برگزار و برگزیدگان معرفی میشوند، اظهار کرد: اختتامیه پنجمین جایزه پژوهش سینما روز سهشنبه ۲۹ آذرماه همزمان با هفته پژوهش در موزه سینما برگزار میشود.
مافی درباره تأثیر تحولات اخیر ایران بر این دوره از جایزه بیان کرد: من واکنشی مبنی بر چرایی برگزاری پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران ندیدم. البته به دلیل شرایطی که پیش آمد، فراخوان از ۱۵ شهریورماه آغاز شد و تا ۱۵ مهر ادامه داشت و ۱۵ روز هم تمدید شد. در ابتدای فراخوان، اطلاعرسانی به دلیل تأثر از فضای حاکم بر کشور دچار مشکل بود اما خوشبختانه تمهیداتی برای آن اندیشیده شد. میزان استقبالی که از جایزه شده است، به اندازه معدل استقبالهایی است که در ادوار گذشته شده است و ما اختلاف فاحشی در ثبتنام آثار در این دوره از جایزه شاهد نبودیم.
وی درباره داوری آثار چاپنشده و دستاول نیز گفت: در داوری چنین ملاحظهای نداشتیم، البته ملاحظه زمانی داشتیم. از پایان مهلت دوره پیش جایزه پژوهش سال سینمای ایران تا این دوره آثاری که منتشر شده بودند، اجازه حضور و شرکت در جایزه داشتند. در جایزه هم آثاری که منتشر نشده بودند اجازه ثبتنام داشتهاند و هم آثاری که پیشتر منتشر شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته است.
مافی با بیان اینکه در ادوار مختلف همواره پژوهش بهویژه در ساحت هنر به عنوان یک امر فرعی مورد نظر قرار گرفته است، بیان کرد: به نظر میرسد متولیان و هنرمندان نسبت به اهمیت پژوهش واقف نیستند و آن را در خلق آثار هنری دستوپاگیر میدانند. مفهومی که ما از پژوهش میدانیم گرهخورده با ساحت دانشگاه است اما آن تصویری که من از پژوهش دارم و بههمینخاطر تعمداً امسال بخش جستار علمی را به جایزه اضافه کردم، صرفاً مقالات علمی و پژوهشی یا پایاننامه کارشناسیارشد یا رساله دکتری نیست. ما برای گره خوردن سینما با پژوهش نیازمند گونههای جدیدی از تألیف هستیم که جستار یکی از آنهاست.
وی ادامه داد: ما در سالهای اخیر به واسطه اینکه در دانشگاه مدام به انتشار مقاله وزن دادیم و داوریمان برای ارتقای علمی در میان پژوهشگران چاپ مقاله در ژورنال بود، میان کسانی که میتوانستند بهرهوری کنند، فاصله انداختیم. این مسئله کار امروز و فردا نیست بلکه زمانبر است. هم سینمای ایران باید به این نیاز واقف شود که پژوهش پشتوانه حیات و بقای آن است و هم پژوهشگران باید به سمتی بروند که به نحو کارکردی و راهبردی به سینمای ایران کمک کند.
دبیر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران درخصوص محورهای پژوهشهای سینمای ایران تأکید کرد: در جایزه پژوهش سال سینمای ایران امسال ما محورها را پیشبینی میکنیم، اما پرداخت به موضوعات، جزو کار معاونت فناوری و اطلاعات سازمان سینمایی است که دکتر آشنا مسئولیت آن را برعهده دارد. در جایزه پژوهش امسال ما تنوع موضوعی قابلملاحظهای داشتیم، از تأثیر شبکههای اجتماعی به صورت موردی روی مخاطب سینما تا اقتصاد سینما در کرونا پژوهش به جایزه ارسال شده است، یعنی هم درباره سینما و هم برای سینما اثر داشتیم.
مافی یادآور شد: البته این تنوع به معنای غنای موضوعی نیست و ما حتماً نیاز داریم در فرآیندهای مشخص پژوهشهای کاربردی و راهبردی برای سینمای ایران داشته باشیم. عمده آثاری که به جایزه پژوهش سال سینمای ایران آمده است، محصول رسالهها و پایاننامههای دانشگاهی است. این نشان میدهد که دانشجویان و استادان ما که علاقهمند به سینما هستند، در حوزه پژوهش اقدام میکنند. اما پژوهش به عرصه نیاز مستقل و کاربردی با بدنه سینما وارد نشده و این همان آسیب بزرگ و احساس عدم نیازی است که هنوز به رفع آن نرسیدهایم. بعلاوه، ما از پژوهشهای تطبیقی قطعاً استقبال میکنیم اما نیاز فرهنگی ما در حوزه علوم انسانی و سینما صرفاً با مقالات تطبیقی رفع نخواهد شد.
دکتر مینو خانی از اعضای هیئت داوری جایزه پژوهش سال سینمای ایران نیز در پاسخ این درباره نقش دبیر در گزینش آثار، عنوان کرد: آقای دکتر مافی در نظرات ما هیچگونه اعمال نظری نداشت. مقصود ما این بود که اثری انتخاب شود که به ارتقای سینمای ایران کمک کند. این نکته هم در فرایند داوری شایان ذکر است که به پژوهشهای کاربردی بیشتر اقبال نشان داده شده است ...
دبیر پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران در ادامه با بیان اینکه همواره از دریچه علوم انسانی به سینما سخن گفته است، مطرح کرد: ابنیه ساختهشده در شهرهای ما دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته نمیشوند و سالهای بعد اگر دوره فرهنگی ما را مورد قضاوت قرار بدهند، بیشترین نموده آن در سینما خواهد بود. علوم انسانی و خاصه فلسفه در تحلیل سینما و افقگشایی برای آن اثرگذار است اما برخلاف تصوری که برخی دوستان نسبت به این نگاه دارند، دخالتی در زیست طبیعی سینما نباید داشته باشد.
مافی درباره انتخاب اعضای شورای داوری این جایزه تصریح کرد: تلاش کردیم استادان جوان و صاحب اندیشه باشند. همچنین سعی کردیم نماینده از دانشگاههای مختلف در شورای داوری داشته باشیم تا آثار را به طور جامع داوری کنند. حتماَ برای شخص من پژوهشهایی که مبانی نظری و تئوریک دارند، حائز اهمیت است و به آن اقبال دارم اما هیئت داوری مستقلاً کار خود را انجام داد.
وی درباره طراحی پوستر این دوره نیز بیان کرد: طراحی پوستر کار تیمی بوده اما اجرای آن با میلاد جوادی بود که بسیار برای ثمرش زحمت کشید. ترکیب رنگ پوستر محصول هویت بصری و نشانواره ما و رنگهایی است که برای جایزه مصوب شد. شمعی که قلم است، نور ایجاد میکند و به قلم دیگر منجر می شود. درون این شمع، ۴۳ شمع دیگر است و با شمع اصلی، ۴۴ شمع خواهند شد و چهلوچهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را یادآور میشود. اگر شمع، ریشهاش اندیشه باشد قطعاً نورافشانی بیشتری خواهد داشت. پوستر به صورت مینیمال طراحی شده است تا مفاهیم حوزه پژوهش را به قدر امکان منتقل کند. شعله شمع هم عدد ۵ را برای پنجمین دوره تداعی میکند و لوگو هم که در قلب شعله شمع آمده است.
مافی در پایان خاطرنشان کرد: جایزه پژوهش سال سینمای ایران، جایزه مهمی در سینما است، زحمت اصحاب رسانه برای بازنمایی آن در رسانهها قابلتجلیل و لازم است. ما در حوزه نظریهپردازی در سینما دچار فقر هستیم و متأسفانه ادبیات بومی در حوزه سینما نداریم. مبانی نظری در سینمای ایران به فراموشی سپرده شده است و سینما مشغول مسائل دیگری است که شاید به کلیت سینما مربوط نیست. برای اینکه بتوانیم سینما را به جایگاه خود بازگردانیم، نیاز به نظریهپردازی داریم. لازم است که به پژوهش در حزوه سینما اقبال نشان دهیم و به آن توجه کنیم چراکه نیازمند سینمای فکورانه با پشتوانه نظری هستیم.
۵۷۵۷
کد خبر 1703366منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: سینمای ایران سینمای جهان پژوهش توسعه فناوری و مطالعات سینمایی اعضای شورای علمی و هیئت عضو هیئت علمی دانشگاه دوره از جایزه سازمان سینمایی کارشناسی ارشد علوم انسانی پایان نامه پژوهش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۳۸۵۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سینمای ایران نیازمند دگردیسی است/ چرا تنوع ژانر نداریم؟
به گزارش خبرنگار مهر، فرزاد موتمن کارگردان و مدرس سینما در طول دوران فعالیت حرفهایاش فیلمسازی در ژانرهای مختلف را تجربه کرده است. درست است که از نظر خیلی از منتقدان و علاقه مندان به سینما شاید «شب های روشن» محبوبترین فیلم موتمن باشد اما او تلاش کرده خودش را به یک ژانر محدود نکند و در فضاهای مختلفی فیلم بسازد از جنایی و فانتزی گرفته تا کمدی و عاشقانه از «صداها» که فیلم محبوب خودش هم است تا «پوپک و مش ماشاالله»، «سراسر شب» و «شبگرد» که هنوز اکران نشده است.
با این وجود موتمن معتقد است در سینمای ایران تنوع ژانر نداریم چون حمایتی از فیلمسازان برای تجربیات جدید انجام نمیگیرد. این فیلمساز با اشاره به اینکه سینمای ایران نیازمند یک دگردیسی کامل است، راه نجات سینما را جان گرفتن دوباره بخش خصوصی می داند به شیوه ای که خود تهیه کنندگان سرمایهشان را وارد فیلم کنند نه اینکه با سرمایه افراد عشق بازیگری فیلمشان را بسازند.
در گفتوگویی که با فرزاد موتمن درباره وضعیت سینمای ایران در سالهای اخیر داشتیم وی درباره موضوعات مختلفی از جمله لزوم تولید فیلم در بخش خصوصی، نبود تنوع ژانر در سینما و کم رنگ شدن درام اجتماعی، توجه ارگانها و نهادها به فیلمنامه های متنوع و حمایت از نسل جوان و همچنین فعالیتهای اخیرش صحبت کرد.
در این گفتوگو میخوانیم:
* در روزهایی هستیم که سینما موافقان و مخالفان خاص خود را دارد. عدهای فروش فیلمهای کمدی را عامل موفقیت سینمای ایران معرفی میکنند و عده دیگر با استناد به دههها و سالهای پیش از این، معتقد هستند که سینمای ایران روند رو به افولی را طی میکند. باتوجه به تولیدات و شرایط اکران، وضعیت را چطور ارزیابی میکنید؟
از میانه دهه ۸۰ اتفاقی در سینمای ایران رخ داد که مسؤولان سینمایی و فرهنگی آن را با عنوان ریلگذاری معرفی میکردند. متاسفانه آنها دقت نکرده بودند که سینما صنعت است و باید با شرایط خاص خود پیش برود.
با این وجود، ریلگذاری انجام شد و جنبههای متعددی را در برگرفت. به عنوان مثال، عملا تولید فیلم در بخش خصوصی متوقف و دفاترِ فیلمسازی که ما به آنها فیلمنامه میدادیم تا پذیرفته شود و آنها را بسازیم، همگی تعطیل و تبدیل به دفاتر پخش فیلم شدند. همچنین تهیهکنندهها به تعبیری، تبدیل به بنگاههای معاملات املاک شدند. یعنی در دفتر خود منتظر بودند تا کسی با فیلمنامه و پول داخل بیاید. در واقع دیگر پول و یا تلاشی برای جذب سرمایه از طرف تهیهکننده وجود نداشت.
در میانه دهه ۸۰ تحت عنوان جوانگرایی، سالانه ۶۰ - ۷۰ فیلمساز فیلم اولی به بدنه سینما اضافه شد در حالی که ما در سال، فقط میتوانستیم ۴۰ -۵۰ فیلم را اکران کنیم. به جز تعداد محدود و انگشتشماری از این فیلمسازها، بقیه تنها یک فیلم ساختند و رفتندعلاوه بر این، فارابی نیز، حمایت از کلیه فیلمهای دارای پروانه ساخت را متوقف کرد و عملا خودش تهیهکننده شد. یعنی پولش را به پارهای از فیلمها داد که مورد پسندش بودند.
همچنین تحت عنوان جوانگرایی، سالانه ۶۰ - ۷۰ فیلمساز فیلم اولی به بدنه سینما اضافه شد در حالی که ما در سال، فقط میتوانستیم ۴۰ -۵۰ فیلم را اکران کنیم. به جز تعداد محدود و انگشتشماری از این فیلمسازها، بقیه تنها یک فیلم ساختند و رفتند. با این اتفاق، یک بحران تولید و توزیع عجیب به وجود آمد. به صورتی که اکنون ۲۰۰- ۳۰۰ فیلم پشت اکران داریم که بحرانی اساسی برای سینما است.
همه این اتفاقات سبب شد تا حتی آثاری که به عنوان درام اجتماعی شناخته میشود (و البته یک ژانر من درآوردی است که در ایران به وجود آمده است) نیز ضعیف و ضعیفتر شوند چون مرکز ثقلِ این آثار از طبقه متوسط شهری به طرف لمپنها، معتادها، عربدهکشها، قمهکشها و ... معطوف شد.
* با این همه، بر مبنای آمار ارایه شده، شاهد استقبال مخاطبان از فیلمهای سینمای ایران هستیم. به صورتی که حتی بعد از مدتها رکورد مخاطب و فروش جابه جا شده است.
در شرایط فعلی، سینمای ما دو قطبی شده است. یک قطب این سینما، کمدی نشان میدهد و قطب دیگر مختص به فیلمهای ارگانی است. رنگ، تنوع و جذابیت از سینمای ما رفته و علاقهمندان واقعی سینما که جوانها هستند و فیلمهای کلاسیک و جدید را دنبال میکنند، دیگر به سینما نمیآیند زیرا فیلمها برایشان جالب نیست. بنابراین اوضاع خوبی را شاهد نیستیم.
سینمای ما زمانی نجات پیدا میکند که تهیهکنندگان از جیب خود پول دهند و یا پولی را که خودشان فراهم کردهاند و قرار است پاسخگوی آن باشند در فیلم بگذارند. نه اینکه افراد پولداری که میخواهند بازیگر شوند، بیایند و نقش بخرند و به این صورت پول به دست بیایدفکر میکنم مسؤولان سینمایی کشور باید روی تصمیمهای خود، تجدید نظری اساسی کنند. آنها باید اجازه دهند که بخش خصوصی دوباره پا بگیرد. این تنها اتفاقی است که میتواند سینمای ما را نجات دهد. در واقع سینمای ما زمانی نجات پیدا میکند که تهیهکنندگان از جیب خود پول دهند و یا پولی را که خودشان فراهم کردهاند و قرار است پاسخگوی آن باشند در فیلم بگذارند. نه اینکه افراد پولداری که میخواهند بازیگر شوند، بیایند و نقش بخرند و به این صورت پول به دست بیاید. چون در این صورت تهیهکننده سهم خود را در جیبش گذاشته و سرانجام اکران داخلی و خارجی فیلم و اتفاقات دیگر آن، هیچ اهمیتی برایش ندارد.
* با توجه به نقدهای همیشگی که از دهههای گذشته، نسبت به تولید فیلم در ژانرهای مختلف مطرح است، شاهد هستیم که نه تنها ژانر تازهای به سینمای ایران اضافه نشده، بلکه برخی ژانرهای این سینما نیز از بین رفته است. به عنوان مثال انگار دیگر قرار نیست فیلم عاشقانهای با مختصات «شبهای روشن» را در سینماها شاهد باشیم. علت این اتفاق را در چه می بینید؟
عشق و علاقه اولم این بود که فیلم سینمایی بسازم اما تا اواخر دهه هفتاد مستندساز بودم. وقتی تصمیم گرفتم که اولین فیلم سینمایی خودم را بسازم و وارد سینمای اکران شوم، همراه نسلی چون ایرج کریمی، سامان مقدم، حمید نعمتاله، مونا زندی، مازیار میری، مهدی کرمپور، محسن امیریوسفی، همگی و شاید من بیشتر به تجربه ژانرهای مختلف علاقهمند بودیم.
علاقهمند به این مسیر بودم، زیرا وقتی به پشت سر نگاه میکردم، میدیدم که سینمای ما اساسا از فیلمهای اکشن، جمشید آریا، مواد مخدر، نیروی انتظامی و ملودرامهای سوزناک، تعداد اندکی کمدی و فیلمهایی که از آن با عنوان جشنوارهای یاد میشد، تشکیل شده است.
اتفاقا در نقدهایی که در مجلات سینمایی نوشته میشد نیز میدیدم که اغلب نویسندگان سینمایی نسبت به این موضوع شکایت کرده و میگفتند که چرا ما تنوع ژانر نداریم؟ در نتیجه این موضوع را برای خود، به عنوان یک هدف در نظر گرفتم تا در ژانرهای مختلف کار کنم و تا جای ممکن این کار را انجام دادم اما حمایت لازم صورت نگرفت.
در یک شرایط معمول، وقتی شما «شبهای روشن» میسازید و این فیلم علاقهمندانی پیدا میکند، تهیهکنندگان و نهادهای مختلف باید بیایند و به شما بگویند «دیگر چه چیزی داری؟ میخواهیم کمکت کنیم تا آنها را بسازی.» اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه درست بعد از «شبهای روشن»، ۱۶ فیلمنامهام رد شد. علاوه بر این، حمایتی از سوی منتقدان هم نداشتم.
مطمئنا در نسل جوان، آدمهای با استعدادی هستند. همان طور که در جوانهای ۱۰ - ۱۵ سال گذشته چند فیلمساز با استعداد داشتیم که کارهای قابل توجهی را ارایه کردهاندبا این همه در تمام این سالها، فیلمهای عاشقانه، جنایی، ماورایی و نوآر ساختم ولی دیدم که هیچ کس برای آن اهمیتی قایل نیست. تا به امروز، افتان و خیزان به این مسیر ادامه دادم و حتی در سالهای بعد از آن، تریلر روانکاوانه، درام عاشقانه، فیلم پلیسی و یک فیلم کاملا تجربی و فیلمی کمدی ساختم ولی عملا این مسیر مورد حمایت قرار نگرفت.
اغلب بچههای نسل من یا این کار را رها کردهاند، یا از ایران رفتهاند یا خانه نشین شده و تغییر شغل دادهاند. تنها چند پوست کلفت باقی ماندیم.
* باتوجه به فضای آموزشی که برای جوانان علاقهمند به سینما حاکم است و فیلمسازان فیلم کوتاهی که بعضا شاهد درخشش آنها هستیم، فکر میکنید کارگردانهای نسل تازه میتوانند شرایط سینمای ایران را تغییر دهند؟
احساس میکنم که بافت سینمای ما باید تغییر کند. ما باید به طرف، سینمایی صنعتی و حرفهای برویم. با این شکلی که در حال جلو رفتن هستیم، خیلی امید چندانی ندارم. البته مطمئنا در نسل جوان، آدمهای با استعدادی هستند. همان طور که در جوانهای ۱۰ - ۱۵ سال گذشته چند فیلمساز با استعداد داشتیم که کارهای قابل توجهی را ارایه کردهاند. ولی اکنون فیلمسازی واقعا سخت و ادامه دادن آن به مراتب سختتر است. در نتیجه افراد فیلمی میسازند و دیگر حمایت نمیشوند. به نظر میآید در بهترین حالت، هرکس بیش از دو، سه فیلم نمیتواند بسازد. حس میکنم خیلی چیزها باید تغییر کند. زیرا سینمای ایران نیاز به یک دگردیسی کامل دارد.
* از آخرین فیلم شما چند سالی میگذرد، آیا کم کار شدنتان به شرایط موجود مرتبط است؟
اتفاقا خیلی پرکار هستم. اما به دلیل بافت غلط اقتصادی که سینما دارد، کارها نتیجه نمیگیرد. ۵ سال پیش، «سراسر شب» را ساختم که شخصیترین فیلم من است. فیلمی آوانگارد و کاملا تجربی. اما برای اکران این فیلم، مرتب بهانه آوردند و امروز و فردا کردند. تا اینکه بعد از ۲ سال به آن زمان اکران دادند. اما نمایش عمومی این فیلم مصادف با ماههایی شد که کرونا شیوع پیدا کرد. به این ترتیب سینماها برای چند ماه تعطیل شد. بنابراین فیلم در سینما اکران نشد و آن را به پلتفرم بردند. خب پلتفرمی که مردم در آن با زدن دکمهای، «بفرمایید شام» و «مافیا» میبینند، جای اکران چنین فیلمی نیست. زیرا وقتی همان تماشاگر دکمه «سراسر شب» را میزند، مخش سوت میکشد. در نتیجه فیلم قربانی تماشاگری شد که برای آن فیلم نیست و اصلا نباید آن را نگاه کند.
بعد از آن فیلمی کمدی ساختم که خیلی فروخت. برای اینکه بتوانم خودم را نجات دهم، این کار را کردهام. ۲ سال پیش هم فیلم «شبگرد» را ساختم که هنوز اکران نشده است. چون اختلافهایی بین گروه تولید وجود داشت که مانع از نمایش عمومی فیلم شد. این اختلافها ریشه در بافت اقتصادی غلط سینمای ما دارد. سرمایهگذارهایی به این کار میآیند که برای سینما نیستند. در نتیجه حضور آنها، هزار مساله درست میکند. سرمایهگذارهایی که متوجه این نیستند که بدانند اگر وارد سینما شدند باید در کنار آدمهای با سابقهتر قرار گرفته و یاد بگیرند. البته اکنون مشکلات فیلم «شبگرد» حل شده و امیدوارم که به زودی اکران شود. زیرا فیلمی است که خودم خیلی به آن علاقهمندم.
* آیا قرار است فیلم تازهای بسازید؟
پروانه ساخت برای فیلم جدیدم را گرفتهام و امیدوارم به زودی بتوانیم آن را شروع کنیم. عنوان فیلم «شیوا» است.
کد خبر 6053216 آروین موذن زاده